THE RUSSIAN FEDERATION IN FOREIGN POLICY OF POLAND (2005–2015)
DOI:
https://doi.org/10.33402/up.2021-14-224-248Keywords:
Republic of Poland, Russian Federation, Polish foreign policy, Polish- Russian relations, historical policyAbstract
The article analyzes the foreign policy relations between the Republic of Poland and the Russian Federation from 2005 to 2015. It is established that in 2005–2007 geopolitical contradictions between the countries intensifi ed on the grounds of the expansion of infl uences in the common neighboring territories. In particular, political relations between Moscow and Warsaw deteriorated because of the events surrounding the presidential elections in Ukraine in late 2004. Polish conservative forces that came to power as a result of the 2005 presidential and parliamentary elections distrusted Russia, emphasizing the neo-imperial aspects of its foreign policy. Drawing on a politics of memory, the Polish authorities have placed considerable emphasis in bilateral relations on reconciling issues relating to the tragic pages of the common historical past. These attempts were ambiguously perceived by the Kremlin. The article demonstrates that during this period Warsaw’s eff orts to shape the Eastern vector of EU and NATO policies, with an emphasis on accelerating the integration of post-Soviet states into European and Euro-Atlantic structures in opposition to Russia, failed mainly because of the reluctance of Paris and Berlin to confront Moscow. At the same time, the article establishes that after the coalition government led by Donald Tusk came to power in Poland in 2007, Polish-Russian political relations were reloaded. Polish diplomacy changed approaches towards shaping its Eastern policy. Establishing a constructive dialogue with Russia grounded in political pragmatism became an important element of Poland’s regional policy and was supposed to promote its projects in the region, including the Eastern Partnership initiative. By moving closer to Moscow in spheres other than economic interests, Warsaw could become a chief expert on Russia among European countries. This would undoubtedly strengthen the country’s authority and importance in the West. Accordingly, for six years the Polish government consistently followed the outlined strategy of ‘policy of normalization’ of relations with Russia, and only after the beginning of Russia’s military aggression in Ukraine, Polish-Russian relations deteriorated signifi cantly.
References
10 lat temu zaczęła się wojna w Gruzji. (2018). Retrieved from https://www.rp.pl/ Polityka/180809504-10-lat-temu-zaczela-sie-wojna-w-Gruzji.html [in Polish].
Blyzniak, O. (2018). Skhidnyi napriam yevropeiskoii polityky susidstva: polski initsiatyvy. Politychne zhyttia, 2, 109–117 [in Ukrainian].
Bratkiewicz, J. (2017, Styczeń, 23). Tezy o polityce RP wobec Rosji i Ukrainy. Re- trieved from http://www.pap.pl/aktualnosci/news,781082,msz-ujawnilo-notatke-z-2008- r-waszczykowski-to-byl-poczatek-zwrotu-ku-polityce-prorosyjskiej.html [in Polish].
Bukharin, N. I. (2013). Rossiia – Polsha: Opyt dvadtsatiletnikh otnoshenii: 90-e gody XX veka – pervoie desiatiletie XXI veka. Saint Petersburg: Nestor-Istoriia [in Russian].
Chekalenko, L. (2018). Respublika Polshcha yak skladnyk amerykanskoho chyn- nyka bezpeky Tsentralno-Skhidnoii Yevropy. Ukraina dyplomatychna: shchorichnyk, 19, 688–706 [in Ukrainian].
Chernova, A. (2013). «Vostochnaia politika» Polshy: ot kontseptsyi «ULB» do «Vostochnogo partnerstva». Vestnik MGIMO-Universiteta, 6 (33), 15–24 [in Russian].
Chojan, A. (2016). Fundamenty ideowe i cele polityki zagranicznej Prawa i Spra- wiedliwości z perspektywy 2005 roku. Myśl Ekonomiczna i Polityczna, 1 (52), 208–212 [in Polish].
Cichocki, B. (2013). Stosunki z Rosją po pięciu latach polskiej polityki normali- zacji. Bezpieczeństwo Narodowe, 27, 29–48 [in Polish].
Czachor, R. (2011). Miejsce Federacji Rosyjskiej w polskiej polityce wschodniej. Bilans 20-lecia. Wrocławski Przegląd Międzynarodowy, 2, 109–131 [in Polish].
Dulak, M. (2010). Partnerstwo Wschodnie jako priorytet polskiej prezydencji. In M. Brachowicz (Ed.), Wyzwania polskiej prezydencji 2011 (pp. 47–57). Kraków [in Polish].
Eksperci o szczycie Unia–Rosja w Samarze. (2007, Maj 17). Retrieved from https:// www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/eksperci;o;szczycie;unia;- ;rosja;w;samarze,16,0,241936.html [in Polish].
Exposé Donalda Tuska z 23.11.2007. (2007). Retrieved from https://www.bankier. pl/wiadomosc/Expose-Donalda-Tuska-z-23-11-2007-7329167.html [in Polish].
Fotyga: w sprawie rosyjskiego embarga w polskim imieniu rozmawia UE. (2007, Maj 17). Retrieved from https://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/ fotyga;w;sprawie;rosyjskiego;embarga;w;polskim;imieniu;rozmawia;ue,159,0,241823.html [in Polish].
Greszta, M. (2008, Luty 8). Prasa rosyjska o wizycie Tuska w Moskwie. Retrieved from https://wyborcza.pl/1,75399,4911801.html [in Polish].
Grodzki, R. (2010). Stosunki polsko-rosyjskie – nowe otwarcie? Biuletyn Instytutu Zachodniego, 38, 1–11 [in Polish].
Hipsz, N. (2011, Marzec) Rocznica katastrofy smoleńskiej. Komunikat z badań. (BS/31/2011). Warsaw. Retrieved from www.cbos.pl. [in Polish].
Instytut Pamięci Narodowej. Przegląd mediów – 14 lutego 2005 r. (2005, Luty 14). Retrieved from https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/media-o-ipn/14353,przeglad-mediow- 14-lutego-2005-r.html [in Polish].
Interviu Ministra inostrannykh del Rossii S. V. Lavrova, opublikovannoie v «Gazete vyborchej» (Varshava) 7 fevralia 2008 goda. (2008, Fevral 7). Retrieved from https:// www.mid.ru/web/guest/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/ id/349970 [in Russian].
Kozłowska, A. (2005, Październik 30). Wynik wyborów prezydenckich w opinii zagranicy. Retrieved from http://www.psz.pl/92-polska/polska-wynik-wyborow- prezydenckich-w-opinii-zagranicy [in Polish].
Lakomy, M. (2011). Główne problemy w stosunkach polsko-rosyjskich na początku XXI wieku. In M. Stolarczyk (Ed.), Stosunki Polski z sąsiadami w pierwszej dekadzie XXI wieku (pp. 69–112). Katowice: Wyd-wo Uniwersytetu Śląskiego [in Polish].
Lisiakiewicz, R. (2011). Polityka Rosji wobec Polski w okresie prezydentury Wła- dimira Putina (2000–2008). Toruń: Wyd-wo MADO [in Polish].
Maszkiewicz, M. (2013). Między bezpieczeństwem a tożsamością. Rosyjskie, ukraińskie i białoruskie interpretacje idei i koncepcji w polskiej polityce wschodniej (1990–2010). Warsaw: Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego we Wrocławiu [in Polish].
Meller, S. (2011). Informacja ministra spraw zagranicznych o zadanich polskiej polityki zagranicznej w 2006 r. Przedstawiona na 10 posiedzieniu Sejmu RP V kadencji 15 lutego 2006 roku. In Exposé ministrów spraw zagranicznych 1990–2011 (pp. 239–343). Warsaw: MSZ [in Polish].
Mruz, M. (2011). Polsko-ukraiinske stratehichne partnerstvo i prohrama Skhid- noho partnerstva u konteksti vidnosyn Varshava-Kyiv. Sproba otsinky i perspektyvy na maibutnie. Aktualni problemy mizhnarodnykh vidnosyn, 97 (2), 111–119 [in Ukrainian].
Nemenskii, O. (2013). Rossiisko-polskie otnosheniia posle Smolenskoi katastrofy. Problemy natsyonalnoi strategii, 6 (21), 75–94 [in Russian].
Nemenskii, O. (2014, Iiul 26). Rossiisko-polskie otnosheniya: konets «normalizat- syi». Retrieved from https://regnum.ru/news/1829783.html [in Russian].
Niezadawalające stosunki polsko-rosyjskie. (2006, Wrzesień 13). Wprost. Retrieved from https://www.wprost.pl/kraj/94804/Niezadawalajace-stosunki-polsko-rosyjskie. html [in Polish].
Ofi tserov-Belskii, D. V. (2014). Rossiia i Polsha: neizbezhnoie sosedstvo? Vestnik MGIMO-Universiteta, 6 (39), 18–28 [in Russian].
Pidtrymka yevropeiskykh prahnen Ukrainy – odne z holovnykh zavdan Polshchi, zaiavyv hlava polskoho MZS. (2006, Liutyi 15). Retrieved from https://www.ukrinform. ua/rubric-polytics/326804-pdrimka_vropeyskih_pragnen_ukrani___odne_z_golovnih_ zavdan_polshch_zayaviv_glava_polskogo_mzs_455182.html [in Ukrainian].
Pomianowski, J. (2008, Luty 8). Przez Kijów do Moskwy. Retrieved from https:// wyborcza.pl/1,76842,4909042.html [in Polish].
Przemówienie premiera Putina na obchodach 70. Rocznicy wybuchu II wojny światowej (2009, Wrzesień 1). Retrieved from https://dzieje.pl/aktualnosci/przemowienie- premiera-putina-na-obchodach-70-rocznicy-wybuchu-ii-wojny-swiatowej [in Polish].
Putin, W. (2009, Sierpień 31). Karty historii – powód do wzajemnych pretensji, czy podstawa pojednania i partnerstwa? Retrieved from https://wyborcza. pl/1,76842,6983945,List_Putina_do_Polakow_pelna_wersja.html [in Polish].
Radek Sikorski w Moskwie. (2008, Styczeń 21). Retrieved from https://wydarzenia. interia.pl/swiat/news-radek-sikorski-w-moskwie,nId,834360 [in Polish].
Rotfeld, A. D. (2011). Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2005 r. Przedstawiona na 96 posiedzeniu Sejmu RP IV kadencji 21 stycznia 2005 r. In Exposé ministrów spraw zagranicznych 1990–2011 (pp. 306–321). Warsaw: MSZ [in Polish].
Shapovalova, O. (2010). Skhidne partnerstvo: asymetriia ochikuvan i mozhlyvostei. International Review, 3, 2–8 [in Ukrainian].
Sikorski w Sejmie głównie o sytuacji na Ukrainie i roli Rosji. (2014, Maj 8). Retrieved from https://www.radiopik.pl/3,15179,sikorski-w-sejmie-glownie-o-sytuacji- na-ukrainie&s=1762&si=1762&sp=1762 [in Polish].
Sikorski, R. (2011). Informacja ministra spraw zagranicznych o zadaniach polskiej polityki zagranicznej w 2009 r., przedstawiona na 35 posiedzeniu Sejmu RP VI kadencji 13 lutego 2009 r. In Exposé ministrów spraw zagranicznych 1990–2011 (pp. 396–418). Warsaw: MSZ [in Polish].
Sikorski, R. (2011). Informacja ministra spraw zagranicznych o założeniach polskiej polityki zagranicznej w 2008 r., przedstawiona na 15 posiedzeniu Sejmu RP VI kadencji 7 maja 2008 r. In Exposé ministrów spraw zagranicznych 1990–2011 (pp. 377–395). Warsaw: MSZ [in Polish].
Sikorski, R. (2011). Informacja ministra spraw zagranicznych o założeniach polskiej polityki zagranicznej w 2011 r., przedstawiona na 87 posiedzeniu Sejmu RP VI kadencji 16 marca 2011 r. In Exposé ministrów spraw zagranicznych 1990–2011 (pp. 437–454). Warsaw: MSZ [in Polish].
Stolarczyk, M. (2013). Rosja w polityce zagranicznej Polski w okresie pozimno- wojennym (aspekty polityczne). Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 11, 13-107 [in Polish].
Strzeszewski, M. (Ed.). (2005, Grudzień). Opinie o stosunkach polsko-rosyjskich. Komunikat z badań. (BS/202/2005). Warsaw. Retrieved from www.cbos.pl [in Polish].
Sydoruk, T. (2010). Polske bachennia skhidnoii polityky Yevropeiskoho Soiuzu. Naukovi zapysky Natsionalnoho universytetu «Ostrozka akademiia». Seriia: Politychni nauky, 4, 188–198 [in Ukrainian].
Tusk rozpoczął wizytę w Moskwie. (2008, Luty 8). Retrieved from https://www. wprost.pl/swiat/123237/Tusk-rozpoczal-wizyte-w-Moskwie.html [in Polish].
Wasiuta, O. (2009). Stosunki polsko-rosyjskie. In W. T. Modzelewski (Ed.), Polska wobec sąsiadów. Współczesne stosunki polityczne (pp. 9–50). Olsztyn: Instytut Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie [in Polish].
Weremiuk, S. (2015). Polska wobec Rosji w latach 1992–2014. Od zależności postimperialnych do trudnych relacji. Analiza wybranych aspektów. Przegląd Bezpie- czeństwa Wewnętrznego, 13, 98–136 [in Polish].
Zięba, R. (2018). Główne problemy w stosunkach polsko-rosyjskich. Stosunki Międzynarodowe – International Relations, 54 (3), 9–34 [in Polish].