POLISH ARMY AND POLISH NATIONAL POLICY IN THE LWOW, STANISŁAWOW AND TARNOPOL VOIVODSHIPS IN 1921–1926

Authors

DOI:

https://doi.org/10.33402/up.2019-12-50-66

Keywords:

Polish Army, the Second Polish Republic, national policy, Lwow Voivodeship, Stanisławow Voivodeship, Tarnopol Voivodeship

Abstract

Of all the citizens of the Second Polish Republic, 30 % were representatives of various national minorities. The Polish authorities, realizing that such a large percentage of national minorities concentrated in specifi c regions, can threaten the security of the state, are trying to pursue an appropriate national domestic policy. Its goal was to reduce this danger. The Polish army was one of the instruments that were used to varying degrees by the authorities.The purpose of the article is to show the place, role and tasks that the Polish army had to fulfi ll in relation to the national policy pursued in the southeastern voivodships of the Second Polish Republic in 1921–1926. The sources for publication is the then civil-military legal acts, archival materials collected in archives on the territory of Poland and Ukraine, as well as scientifi c research.The author paid considerable attention to the measures of the military administration to neutralize the actions of the Organization of Ukrainian Nationalists, the Communist Party of Western Ukraine, the foreign intelligence agents (primarily from the USSR) in the military and civilian population of the Lviv, Stanislaviv and Ternopil voivodships which were under the control of the military structures of the District Corps Command No. VI «Lviv» and No. X «Przemysl». Almost 5.5 million people lived in these voivodships, of which 45.1% were Poles, 47.9% were Ukrainians, 6.4% were Jews, 0.65 were Germans, 0.1% were other nationalities.The author claims that the military authorities were vigilant about the security and strengthening of the Polish state.

References

Bruski, J. J. (2010). Miedzy prometeizmem a Realpolitik. II Rzeczpospolita wobec Ukrainy Sowieckiej 1921–1926. Kraków [in Polish].

Chojnowski, A. (1979). Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921–1939. Wrocław; Warszawa; Kraków; Gdańsk [in Polish].

Dziennik Rozkazów Tajnych Dowództwa Okręgu Korpusu nr VI. Rozkaz nr 89 z 11 XII 1922 r., poz. 2 [in Polish].

Dziennik Rozkazów Tajnych Dowództwa Okręgu Korpusu nr X. Rozkaz nr 10 z 4 IV 1924 r., poz. 3 [in Polish].

Dziennik Rozkazów Tajnych Dowództwa Okręgu Korpusu nr X. Rozkaz nr 24 z 19 III 1925 r., poz. 2 [in Polish].

Dziennik Rozkazów Tajnych Dowództwa Okręgu Korpusu nr X. Rozkaz nr 52 z 26 VI 1925 r., poz. 2 [in Polish].

Dziennik Rozkazów Tajnych Dowództwa Okręgu Korpusu nr X. Rozkaz nr 70 z 24 IX 1925 r., poz. 2 [in Polish].

Dziennik Ustaw 1918, nr 13, poz. 28 [in Polish].

Dziennik Ustaw 1921, nr 44, poz. 267 [in Polish].

Dziennik Ustaw 1922, nr 32, poz. 256 [in Polish].

Dziennik Ustaw 1923, nr 116, poz. 924 [in Polish].

Dziennik Ustaw 1924, nr 61, poz. 609 [in Polish].

Franz, M., Kardas, M., Ostanek, A. A. (2018). Wojsko Polskie a sytuacja wewnętrzna Małopolski Wschodniej. Działalnoć Rejonów Bezpieczeństwa 5, 11, 12 Dywizji Piechoty. Warszawa [in Polish].

Grünberg, K., Sprengel, B. (2005). Trudne sąsiedztwo. Stosunki polsko-ukraińskie w X–XX wieku. Warszawa [in Polish].

Jarno, W. (2017). Samodzielny Referat Informacyjny Dowództwa Okręgu Korpusu nr IV «Łódź» w latach 1918–1939. Wywiad i kontrwywiad wojskowy II RP. Z działalności Oddziału II SG WP. (Vol. VIII). Łomianki [in Polish].

Kęsik, J. (1998). Naród pod bronią. Społeczeństwo w programie polskiej polityki wojskowej 1918–1939. Wrocław [in Polish].

Kęsik, J. (1998). Polityka narodowościowa w polskich siłach zbrojnych (1918– 1939). Wrocławskie Studia z Historii Najnowszej. (Vol. V) [in Polish].

Koko, E. (1991). Wolni z wolnymi. PPS wobec kwestii ukraińskiej w latach 1918– 1925. Gdańsk [in Polish].

Kowalski, T. A. (1997). Mniejszości narodowe w siłach zbrojnych Drugiej Rzeczy- pospolitej Polskiej (1918–1939). Toruń [in Polish].

Kowalski, T. A. (2002). Polityka narodowościowa w Wojsku Polskim w latach 1918–1939. Toruń [in Polish].

Kucherepa, M. (1998). Natsionalna polityka Druhoi Rechi Pospolytoi shchodo ukraintsiv (1919–1939 rr.), Ukraina – Polshcha: vazhki pytannia. Varshava [in Ukra- inian].

Kucherepa, M. (2001). Natsionalna polityka Polshchi shchodo ukraintsiv naperedodni Druhoi svitovoi viiny. Naukovyi visnyk VDU. Istorychni nauky [in Ukrainian].

Lytvyn, M. (1995). Istoriia ZUNR. Lviv [in Ukrainian].

Mikulicz, S. (1971). Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej. Warszawa [in Polish].

Ostanek, A. A. (2013). VI Lwowski Okręg Korpusu w dziejach wojskowości polskiej w latach 1921–1939. Warszawa [in Polish].

Ostanek, A. A. (2019). W służbie Ojczyźnie. Wojsko Polskie w systemie bezpieczeństwa województw południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej (1921–1939). Warszawa [in Polish].

Ostanek, A. A. (2017). Wydarzenia 1930 roku w Małopolsce Wschodniej a bezpie- czeństwo II Rzeczypospolitej. Warszawa [in Polish].

Paruch, W. (2005). Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926–1939. Lublin [in Polish].

Paruch, W. (1997). Od konsolidacji państwowej do konsolidacji narodowej. Mniejszości narodowe w myśli politycznej obozu piłsudczykowskiego (1926–1939). Lublin [in Polish].

Potocki, R. (2003). Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930–1939. Lublin [in Polish].

Lytvyn, M (ed.). (2017). Proekt «Ukraina». Halychyna ta Volyn u skladi mizhvoennoi Polshchi. Kyiv [in Ukrainian].

Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej 1925–1926. (1927), Warszawa [in Polish].

Rocznik Statystyki Rzeczypospolitej Polskiej 1930. (1930). Warszawa [in Polish].

Siwiec-Cielebon, M. (2014). Kilka uwag na temat miejsca 12 Pułku Piechoty Ziemi Wadowickiej w systemie polityki narodowościowej w armii II RP. Wadoviana. Przegląd Historyczno-Kulturalny, (17) [in Polish].

Stawecki, P. (1981). Polityka wojskowa Polski 1921–1926. Warszawa [in Polish].

Suchorzewski, L. (1931). Znaczenie gospodarcze osadnictwa na ziemiach wschodnich, Pięć lat na froncie gospodarczym 1926–1931. (Vol. II). Warszawa [in Polish].

Włodarkiewicz, W. (2013). Przed zagładą. Społeczeństwo Wołynia i Małopolski Wschodniej wobec państwa polskiego (1935–1939). Warszawa [in Polish].

Wyszczelski, L. (2007). Od demobilizacji do zamachu majowego. Wojsko Polskie w latach 1921–1926. Warszawa [in Polish].

Zełenko, K. (1994). Stosunki polsko-ukraińskie w II Rzeczypospolitej. Lublin [in Polish].

Published

2025-05-23