ПОЛЬСЬКЕ ОБРАЗОТВОРЧЕ МИСТЕЦТВО ТА АРХІТЕКТУРА В МІЖВОЄННОМУ ЛЬВОВІ В ХХ СТОЛІТТІ
DOI:
https://doi.org/10.33402/up.2022-15-81-96Ключові слова:
Львів, Друга Річ Посполита, Товариство приятелів образотворчого мистецтва, виставки, Східні торги, Львівський професійний союз митців-пластиків, «садовий стиль» в архітектуріАнотація
Розглянуто діяльність мистецьких угруповань та напрямів у контексті загально-державних та місцевих об’єднань. Виокремлено мистецькі гуртки, серед яких наймасовіше, що діяло у Львові, залишалося Товариство приятелів образотворчого мистецтва, яке гуртувало творчу еліту всієї Галичини і куди, крім поляків, входили українці, євреї, німці. Мистецькі кадри готувала Вільна академія мистецтв на чолі з інженером Л. Підгорецьким, що існувала в місті до 1924 р. Простежено особливості виставкового життя Львова, що розвивалося за сприяння мистецьких товариств та об’єднань, які неодноразово проводили свої виставки в Палаці мистецтв та Промисловому музеї. Спробою вирватися поза національні рамки та згуртуватися навколо високих мистецьких ідей та цінностей стало створення Львівського професійного союзу митців-пластиків. У рекламно-комерційних цілях використовували плакати в стилі Арт-Деко, насамперед завдяки майстру Казимиру Пьотровичу.Встановлено, що творчі пошуки в скульптурі нерідко перегукувалися з основними напрямами розвитку живопису. Розвиток архітектури Львова був тісно пов’язаний з основними напрямами західноєвропейського будівництва. Протягом 1920-х років в архітектурі продовжував домінувати класицистичний модерн. «Садовий стиль» польська влада використовувала як рекламу національного архітектурного стилю, тому на теренах Галичини при зведенні адміністративних, військових та житлових будинків перевага належала саме йому.
Посилання
89 (VI) Wystawa Towarzystwa Artystów Polskich «Sztuka». (1930). Lviv [in Polish].
Arkhitektura Halychyny XIX–XX st. (1996). In B. Cherkes, M. Kubelik, E. Hofer (Eds.), Vybrani materialy mizhnarodnoho sympoziumu 24–27 travnia 1994 roku prysviachenoho 150-richchiu zasnuvannia Derzhavnoho universytetu «Lvivska politekhnika» (p. 32). Lviv [in Ukrainian].
Bantsekova, A. (1996). Kazymyr Potrovych – khudozhnyk Art Deco. Halytska brama, 11, 4 [in Ukrainian].
Biriulov, Yu. (1996). Sertse Lvova. Istoriia sporudzhennia ta ozdoblennia ratushi. Halytska brama, 19, 13 [in Ukrainian].
Biriulov, Yu. (Comp.). (2008). Arkhitektura Lvova. Chas i styli XIII–XXI st. Lviv: «Tsentr Yevropy» [in Ukrainian].
Bohdanova, Yu. (2003). Nerealizovani proekty krytykh rynkiv u Lvovi (1920–1930 rr.). Halytska brama, 1–3, 19–20 [in Ukrainian].
Chmelyk, R. (2009). Polskyi plakat Art-Deko. Muzei etnohrafii ta khudozhnoho promyslu IN NANU. Lviv [in Ukrainian].
Helzhynskii, V. (1976). Kultura v Polshe. Warsaw: Interpress [in Russian].
Hlembotska, H. (1996). Koledzh imeni Iv. Trusha. Halytska brama, 20, 4–5 [in Ukrainian].
Holubets, M. (1926). Halytske maliarstvo. Lviv: Lohos [in Ukrainian].
Hrankin, P. (2003). Budynky komertsiinoi akademii u Lvovi. Halytska brama, 1–3, 21–22 [in Ukrainian].
Isaievych, Ya. (Ed.). (2007). Istoriia Lvova: u 3 t. (Vol. 3). Lviv [in Ukrainian].
Kaczorowski, B. (1991). O sztuce w Polsce. Warsaw [in Polish].
Kania, I. (1999). Galeria malarstwa Polskiego 1800–1939. Przewodnik. Katowice
Kozicki, W. (1932, Lipiec–Wrzecień). Wystawa zbiorowa. Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie Palac sztuki – placu Targów Wschodnich, 8, 10 [in Polish].
Lahutenko, O. (2006). Ukrainska hrafika pershoi tretyny XX stolittia. Kyiv: Hranit [in Ukrainian].
Levytskyi, Ya. (2003). Roman Felinskyi – pioner novitnoi arkhitektury ta urbanis- tyky. Halytska brama, 1–3, 8 [in Ukrainian].
Liebiedieva, D. (Comp.). (1974). Iskusstvo Polshy. Moscow [in Russian].
Lypka, T. (1996). Arkhitektor Yevhen Chervinskyi i evoliutsiia tvorchykh napriamkiv v arkhitekturi Lvova 20-kh rokiv XX stolittia. Halytska brama, 11, 8–9 [in Ukrainian].
Noha, O., & Yatsiv, R. (1998). Mystetski tovarystva, obiednannia, uhrupovannia, spilky Lvova 1860–1998. Materialy do dovidnyka. Lviv [in Ukrainian].
Obrazy, Rzeźba, Grafika, Tkaniny perskie, Grafika Hiszpańska. (1936, Maj – Lipiec). Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie Palac sztuki – placu Targów Wschodnich, 27 [in Polish].
Ostrovskyi, H. (1975). Lvov. Saint Petersburg: «Iskusstvo» [in Russian].
Ripko, O. (1996). U poshukakh strachenoho mynuloho. Retrospektyva mystetskoi kultury Lvova XX stolittia. Lviv: Kameniar [in Ukrainian].
Shablovska, A., & Senkiv, M. (2009). Polskyi plakat zi zbirky Muzeiv etnohrafii ta khudozhnoho promyslu Instytutu narodoznavstva Natsionalnoi akademii nauk Ukrainy u Lvovi. Warsaw [in Ukrainian].
Smirnov, Yu. (2002). Vitrazhi ta polikhromii Yana Henryka Rozena (period do II svitovoi viiny). Halytska brama, 4–6, 17 [in Ukrainian].
Ukrainski mystetski vystavky u Lvovi 1919–1939. (2011). In R. Yatsiv (Comp.), Dovidnyk, antolohiia mystetsko-krytychnoi dumky (pp. 21–22). Lviv [in Ukrainian].
Vuitsyk, V., & Lypka, R. (1987). Zustrich zi Lvovom. Putivnyk. Lviv: Kameniar
Walicki, M. (1934). Dzieje sztuki Polskij. Warsaw [in Polish].
Wschód Mahometański. Wystawa kobierców i innych wyrobów przemysłu arty- stycznego ze zbiorów Lwowskich. Urządzona staraniem Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych i Muzeum Przemysłu Artystycznego. (1928, Kwiecien–Maj). Lviv [in Polish].
Wystawa dzieł sztuki. (1930, Grudzien). Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie ulica Dzieduszyckich, 1, 1–3 [in Polish].
Wystawa Obrazów. (1931, Październik). Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie ulica Dzieduszyckich, 1, 2 [in Polish].
Wystawa prac o marczałku Józefie Piłsudskim. (1935, Grudzień). Towarzystwo Przyj. Sztuk Pięknych we Lwowie (Gmax Muzeum Przemysłowego) wejście od ul. Dziedu- szyckich, 1, 7 [in Polish].
Wystawa wiosenna. (1931, Maj–Lipiec). Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych we Lwowie Palac sztuki na placu Targów Wschodnich, 1 [in Polish].
Yatsiv, R. (2006). Ukrainske mystetstvo XX stolittia: idei, yavyshcha, personalii: zb. statei. Lviv [in Ukrainian].
Yatsiv, R. (2021). Mala khronolohiia mystetskykh podii i pamiatnykh dat XX stolittia: Ukraina – svit. Lviv: Vyd-vo «Apriori» [in Ukrainian].